این یـافته حاکی از آن هست که نیمکره سمت راست مغز جایی کـه اطلاعات مربوط بـه بویـایی پردازش مـی‌شوند اهمـیت اساسی درون جهت‌یـابی و هدایت مسیر کبوترهای خانگی دارد.
قرن‌هاست کـه توانایی شگرف کبوترها درون یـافتن مسیر به منظور برگشت بـه خانـه توسط انسان شناخته شده است.
طبق گفته دانشمندان این پرندگان از حس بویـایی ممتازی برخوردارند. لینک گروه های کبوتران مسافتی پلاکی بـه علاوه ظرفیت تشخیص بوهای مختلف بـه آنـها کمک مـی‌کند که تا نوعی نقشـه بویـایی از محیط اطرافشان درون ذهن ترسیم کنند، لینک گروه های کبوتران مسافتی پلاکی اگر چه بـه نظر مـی‌رسد کبوترها نمـی‌توانند با هر دو بینی‌شان شبیـه بـه هم استشمام کنند. لینک گروه های کبوتران مسافتی پلاکی کبوترها مانند انسان بوها را از طریق راست بینی‌شان راحت‌تر و بهتر تشخیص مـی‌‌دهند.
برای درک این موضوع کـه اگر راست بینی کبوترها مسدود شود چه تاثیری بر جهت‌یـابی آنـها مـی‌گذارد محققان 31 کبوتر را مورد مطالعه قرار دادند. دانشمندان یک قطعه کوچک لاستیکی را درون سمت چپ بینی تعدادی از کبوترها و در گروه باقیمانده درون سمت راست بینی‌شان قرار دادند. تمامـی کبوترها درون اطراف دانشگاه پیزا لانـه داشتند. بعد از نصب یک دستگاه GPS روی پشت کبوترها بـه روستایی درون فاصله 42 کیلومتری لانـه‌هایشان منتقل شده و در آنجا رها شدند.
کبوترهایی کـه چپ بینی‌شان مسدود شده بود بهتر مسیر بازگشت بـه خانـه را پیدا د. ضمن این کـه در طول سفر توقف کمتری داشتند. این درون حالی بود کـه مسیر بازگشت کبوترهایی کـه راست بینی‌شان مسدود شده بود پیچیده‌تر و سخت‌تر بود.
اطلاعات بـه دست آمده توسط GPS نصب شده روی بدن کبوترها نشان مـی‌داد کبوترهایی کـه قادر بـه تنفس از طریق راست بینی‌شان نیستند مسیر پیچیده‌تری را طی مـی‌کنند و در این مسیر بیشتر توقف مـی‌کنند. همچنین هنگام توقف زمان بیشتری را درون جستجوی اطراف و کاوش مسیر بعدی هستند.
دانشمندان بر این باورند کـه به دلیل عدم توانایی استفاده از حس بویـایی این پرندگان نیـاز بـه جمع‌آوری اطلاعات بیشتری دارند و ناچارا بیشتر نیـاز بـه توقف و کاوش درون محیط اطراف دارند. این نـه‌تنـها نشان‌دهنده این هست که عدم تقارن درون دریـافت و پردازش بو توسط های سمت راست و چپ سیستم بویـایی موثر هست بلکه نشان مـی‌دهد مجرای راست بینی کبوتر نقش مـهمـی درون پردازش اطلاعات مربوط بـه بویـایی درون نیمکره سمت چپ کـه مناسب هدایت و جهت‌یـابی است، دارد.
این کـه پردازش اطلاعات مربوط بـه چنین دریـافتی چگونـه بوده و چرا این پردازش نامتقارن هست سوالی هست که تاکنون محققان جوابی به منظور آن نیـافته‌اند.
جهت یـابی از طریق مغناطیس زمـین
دانشمندان سالها پیش درون مطالعات رفتاری ثابت د پرندگان از یک قطب نما مغناطیسی داخلی به منظور پیمودن سفرهای سالیـانـه حماسی خود بهره مـی‌گیرند. اما نحوه عملکرد این سامانـه تاکنون ناشناخته مانده بود. در تحقیقات جدید دومـینیک هایرز و همکارانش از دانشگاه اولدنبرگ درون آلمان سازوکار این سامانـه را درون سطح آناتومـی عصبی بررسی د کـه مشخص شد راز این توانایی درون چشم پرندگان نـهفته است.
مولکولهای حساس بـه مغناطیس درون چشم کـه cryptochromesنامـیده مـی‌شوند ظاهرا گیرنده‌های نوری را بسته بـه جهت‌یـابی مـیدان مغناطیسی تحریک مـی‌کنند . این امر بیـانگر آن هست که پرندگان مـهاجر مـیدان مغناطیسی را بـه شکل الگوی دیداری درک مـی‌کنند. احتمالا این الگو بـه صورت سایـه یـا نقطه نوری درون دید طبیعی پرنده قرار مـی‌گیرد. ین یـافته‌ها براساس مطالعات آزمایشگاهی بر روی یک گونـه پرنده مـهاجر موسوم بـه سسک باغی است. در این مطالعه سسک باغی آلمانی و روسی بـه اسارت گرفته شد و الگوهای عصبی آنـها بررسی شد کـه در این بررسی ارتباط مستقیم عملکردی بین سلولهای شبکیـه و ناحیـه جلویی مغز بدست آمد. سسک باغی کـه تعداد آنـها درون سراسر جهان ۱۰مـیلیون قطعه برآورد مـی‌شود درون شمال اروپا زادو ولد مـی‌کند و زمستان را درون آفریقا بـه سر مـی‌آورد ، کبوتر هم از این قاعده مستثنی نیست و به همـین طریق جهت یـابی مـی کند. ولی باز هم قدرت جهت یـابی بـه ذات و ژنـهای کنترل کننده حواس آن وابسته مـی باشد.
علت ناتوانی انسان از درك مـیدان مغناطیسی زمـین
مگس‌ها با پروتئین موجود درون شبکیـه چشم انسان قادر بـه درک و حس مـیدان مغناطیسی زمـین هستند . پرندگان مـهاجر، زنبورهای عسل و لاک‌پشت‌های دریـایی هنگام سفرهای طولانی مدت خود درون فصل مـهاجرت قادر بـه درک مـیدان مغناطیسی زمـین هستند. اما انسان‌ها قادر بـه درک آن نیستند نتایج مطالعات جدید دانشمندان آمریکایی نشان مـی‌دهد یک نوع پروتئین کـه در شبکیـه چشم انسان وجود دارد، هنگامـی کـه در چشم یک مگس کوچک کاشته شود، قدرت درک مـیدان مغناطیسی را بـه او مـی‌بخشد . بر اساس گزارش نیوساینتیست، نوعی پروتئین حساس بـه نور بـه نام کریپتوکروم بـه مگس‌ها و پرندگان کمک مـی‌کند که تا مـیدان مغناطیسی زمـین را حس کنند. آزمایش نسخه انسانی این پروتئین با نام hCRY2 که درون شبکیـه چشم یـافت مـی‌شود، روی مگس‌ها نتیجه مثبتی درون پی داشت . مگس‌ها با پروتئین حساس بـه نور انسانی نیز، قادر بـه درک مـیدان مغناطیسی زمـین بودندگمان مـی‌رود کـه انسان‌ها قادر بـه فعال این پروتئین درون چشم و درک مـیدان مغناطیسی زمـین نیستند.
برگرفته از وبلاگ altogether
: لینک گروه های کبوتران مسافتی پلاکی[کبوتران مسابقه ای ولی حسینی - جهت یـابی کبوتران مسابقه لینک گروه های کبوتران مسافتی پلاکی]